Bez bebeği anneler kaptı

Saadet Ügümü (sağda), bez bebekleri Teşvikiye'deki küçük mağazasında yardımcısı Yasemin Yalım ile birlikte yapıyor. Bugünlerde unutulmuş olsalar da İstanbul Teşvikiye'de yüzlercesinin bulunduğu bir bebek diyarı var. Ancak bu diyardaki bebeklerin alıcısı çocuklar değil, orta yaş ve üzeri kadınlar! Her yanında bez bebeklerin asılı olduğu rengârenk, masalsı bir dükkân. Adı Düğme, yeri Teşvikiye. İçeri girince şimdiki kız çocuklarının oynadığı çelimsiz barbilere inat, pamukla doldurulmuş şişko bacakları, tombik yanakları, iki yandan toplu saçları ve şaşkın bakışlarıyla bez bebekler karşılıyor ziyaretçileri. Kafanız onlara çarparak ilerlerken, siz de şaşkınca bakınıyorsunuz etrafınıza. Çünkü dükkânda sadece bez bebekler değil, onlarla bezenmiş yüzlerce aksesuar da var: Şapkalar, anahtarlıklar, aynalar, taraklar, tokalar, kolyeler, albümler, dikiş sepetleri, kitap ayraçları... Bez bebek kültürünü yaşatan ve onlardan küçük bir dünya oluşturansa 45 yaşındaki Saadet Ügümü. Saadet Hanım aslında inşaat mühendisi. Ancak ikinci çocuğu Denizhan olduktan sonra çocuklarına daha fazla vakit ayırmak istemiş ve 14 yıl önce mühendisliği bırakmış. Boş vakitlerinde kendisi için yaptığı bez bebek ise masalsı dünyaya açılan ilk kapısı olmuş. Bir-iki derken birçok bez bebek üretmiş ve çevresindekilere hediye etmiş. Arkadaşları bebekleri çok beğenince dükkân açması için onu cesaretlendirmiş. O da hiç vakit kaybetmeden dükkânını açmış. Şimdi hem Teşvikiye'de bir dükkânı hem de İstinye Park'ta ufak bir mağazası var. Saadet Hanım'ın bez bebeklerinin ilginç bir özelliği var. Yaşlı bebekler hariç hiçbirinin ağız ve burunları yok. O, çocuklar bebekleri ağlarken de, gülerken de hayal edebilsinler diye herhangi bir yüz ifadesi vermek istememiş ve tombik yüzlere yalnızca iki boncuk göz yerleştirmiş. Böyle olunca bebeklerin yüzleri ona düğmeyi andırmış ve mağazanın adı 'Düğme' oluvermiş. Saadet Hanım çocukları düşünerek bebeklere ağız ve burun yapmamış ama müşterilerinin yüzde 90'ı orta yaş ve üzeri kadınlardan oluşuyor. Anlayacağınız çocuklar için başlanan işe, şimdi 'büyük çocuklar' için devam ediliyor. Üretilenlerin alıcısı büyükler olunca bez bebekler yalnızca bebek olmakla kalmıyor, her biri işlevsel birer aksesuara dönüşüyor. Bez bebekle süslenmiş müzik kutuları, terlikler, sepetler, yastıklar, telefonluklar, yüzükler... Bunların yanında isteğe göre çalışmalar da yapılıyor. Örneğin herhangi bir yerden satın aldığınız ayakkabıyı buraya getirebilir ve bez bebekle süslemesini isteyebilirsiniz. Ancak nasıl bir bebekle süsleneceğine siz karar veremiyorsunuz. Bu konuda Saadet Hanım çok hassas, hatta kendi tabiriyle birazcık huysuz! Gerekçesini ise şöyle açıklıyor: "Müşterilerim bilir ki ben hep onlara özel tasarımlar yaparım. Onlarda gördüğüm ufak bir detayı bebeklerime yansıtırım. Ama bazı müşteriler gördüklerinin aynısını istiyorlar. Sırf bu nedenle internet sitesi bile kurmuyoruz. Çünkü aynı üründen tekrar üretmiyorum. Tabiî ki düşünmeden, hayal etmeden aynı şeyi yapmak çok kolay. Ama müşterilerime değer verdiğim için tekrardan kaçınıyorum. Anlayacağınız hâlâ tam anlamıyla esnaf olabilmiş değilim." Saadet Hanım geçtiğimiz yıllarda bez bebek üreten bir ekip kurmuş. Ancak bebeklerin son halinin kendi elinden çıkmasını istediği için problemler yaşamış. Şimdi yardımcısı Yasemin Yalım ile birlikte devam ediyor hayallerindeki bebekleri yapmaya. Yalım'la ilgili, "O, benim sağ kolum. 3 yıldır beraber çalışıyoruz. Onsuz hiçbir şey yapamıyorum artık. Üretirken paylaşarak ilerliyoruz. O bir fikir atıyor ortaya, ben bir şeyler düşünüyorum, sonra 'neden olmasın' diyoruz ve başlıyoruz yapmaya. Üretirken inanılmaz eğleniyoruz. Keşke herkes sevdiği işi, sevdikleriyle yapabilse!" diyor. e.keskin@zaman.com.tr ZAMAN